Kviteseid bygdesoge – bind 1

 

BokinfoInnholdsfortegnelseForord
InnholdSidetall
1. Aabø9
2. Aabø-Groven13
3. Aadne16
4. Aamtveit23
5. Aarak27
6. Aarstad27
7. Aase35
8. Aasheim37
9. Aaskleiv39
10. Aasmundtveit39
11. Albrechtsen42
12. Alv To43
13. Asbjørnsen46
14. Austbø47
15. Bekkhus48
16. Bendik49
17. Berge50
18. Bergsto54
19. Bjelland55
20. Bjønnflatin57
21. Bjørn58
22. Bjåland59
23. Blom66
24. Brandbu70
25. Bratterud71
26. Breidalen72
27. Brekka73
28. Brekke74
29. Brotlid75
30. Byggland75
31. Byggstøyl76
32. Dale78
33. Dalen80
34. Daniel83
35. Donstad83
36. Drangstveit83
37. Dreng85
38. Dyrland88
39. Ebbe89
40. Eidstoi91
41. Eivindstøyl92
42. Endre94
43. Epletveit97
44. Espetveit98
45. Findreng103
46. Finne104
47. Fiskarbekk111
48. Fjellet117
49. Fjellet II117
50. Fjælerud118
51. Fjågesund122
52. Flatland125
53. Florentz129
54. Folkvard131
55. Foss132
56. Fossjord133
57. Fossøy133
58. Frøland136
59. Funnemark137
60. Gardvik138
61. Gisle138
62. Gjelstad141
63. Gjermund145
64. Gjersund147
65. Gladhus149
66. Gotuholt150
67. Gravdal153
68. Grave155
69. Gregar156
70. Grotnes159
216. Tolv162
71. Groven166
72. Grå168
73. Gråsvoll188
74. Haland189
75. Halvor189
76. Hans Lien (Lid)191
77. Hasleberg191
78. Hauge196
79. Haugen199
80. Haugland207
81. Haukom214
82. Heggtveit218
83. Henrik227
84. Hestehagen228
85. Holtan230
86. Homman234
87. Homme238
88. Hosum242
89. Hovdekleiv243
90. Hurrung245
91. Hustveit-Ringhus252
92. Huvestad261
93. Hægeland270
94. Hætveit270
95. Håtveitsen274
96. Jansson275
97. Jonsson276
98. Jordgrav278
99. Juvland281
100. Kallåk282
101. Kallåk II289
102. Kilen290
103. Kippstaul293
104. Klaus294
105. Kleiv295
106. Kleppe301
107. Knut K.302
108. Kolltveit303
109. Kosi (Kyrkjegroven)304
110. Kvåle307
111. Kvålset309
112. Kvæven312
113. Kyrkjebø314
114. Ladnsverk321
115. Langlid323
116. Langerud330
117. Langkås331
118. Larsen332
119. Lars M.333
120. Lauvdal333
121. Lauve335
122. Lauvstad336
123. Lauvvik336
124. Ledvor340
125. Leirlid341
126. Lia342
127. Lid346
128. Lidtveit350
129. Listaul351
130. Ljot351
131. Lone352
132. Loupedalen353
133. Lundevall356
134. Løite368
135. Lønnegrav369
136. Lykkjun378
137. Mandt380
138. Manheim384
139. Mathisen387
140. Meinstad388
141. Midtbø388
142. Midtbøen389
143. Midtbøen-Meås394
144. Midtbøen-Kivle400
145. Moen-Skarprud406
146. Moen II413
147. Mårheim414
148. Nape416
149. Naper417
150. Nes418
151. Nikuls419
152. Nils J.420
153. Noraberg423
154. Nordnes424
155. Nordskog425
156. Nystaul435
157. Odd (T)439
158. Odden440
159. Olav T.442
160. Omnes443
161. Ormbekk444
162. Ormtveit448
163. Paus452
164. Ramskeid457
165. Raudkleiv459
166. Risøy461
167. Roholt462
168. Rolleivstad469
169. Rui471
170. Runningen477
171. Røymål481
172. Røyndal490
173. Råmunddalen493
174. Samuel497
175. Sanden500
176. Sandland514
177. Sandland II518
178. Sanvik521
179. Sann522
180. Sinnes523
181. Skare526
182. Skarprud531
183. Skogen538
184. Skogen II540
185. Skogsmark541
186. Skott542
187. Skree543
188. Skreosen544
189. Slettemeås544
190. Slóte545
191. Smiestøyl547
192. Solberg549
193. Sollid551
194. Soterud553
195. Sporastaul554
196. Stavdal557
197. Stein558
198. Sterke-Nils559
199. Storlid560
200. Strandstaul571
201. Sundt574
202. Svanajord576
203. Sveinungsson583
204. Svein Aa585
205. Svenkesen585
206. Svolsbru586
207. Sælid598
208. Sælidøy598
209. Syftestad599
210. Såmundsson604
211. Tarjeisson607
212. Teigen608
213. Thoresen609
214. Tjønnheid610
215. Tollhommen611
217. Tommesen613
218. Tormod614
219. Tor S.618
220. Tov T.619
221. Tron620
222. Tveit620
223. Tveitane622
224. Tveiten623
225. Undeberg623
226. Uppsund625
227. Utbøen629
228. Utsund639
229. Vassend647
230. Vefall648
231. Veslestaul649
232. Vesterdal650
233. Vigdesjå652
234. Viking653
235. Villum657
236. Vindal659
237. Volhovd660
238. Vrå661
239. Wriedt664
240. Zetlitz665
241. Østenå666
242. Østerdal669
243. Øvland670
244. Øvrebø671
245. Øvsttveiten675
246. Øy678
247. Øyan685
Fyriord

Dei rekna helst ætti si attende til eit manns- eller kvinnenamn, dei gamle. Det kunne vera eit narnn som hadde flutt med i tradisjonen ned etter tidene og som dei ofte lite eller ikkje visste om. Eller narnn på nokon som hadde merkt seg ut, som det var noko med i ætt, rikdom, styrke, karstak eller klokskap. Det er velkjende ting. Dei gamle ville au gjerne vita kvar dei var komne frå, om dei var av godt folk eller ikkje. Rikdom, talde mykje, klokskap og vit kom ikkje alltid fyrst. Rikdom, låg i jord og gardar her i bygdene og ættenamnet feste seg til garden der mannen budde og samla rikdom. Denne trongen til rikdom, var ikkje alltid til styrke for ætti dersom det skorta på vit og kultur. Det var nok mangt som ramla i røys av den grunn.

Når mannslina i ei gamal ætt skifte bustad blei ætti knytt til det nye gardsnamnet i skrift og tale og slik hev skikken for det meste halde seg til nå. Dette laga mange vanskar når ein skulle kartleggja ei ætt som greina seg ned gjenom tvo- tri hundreår.

Ein annan vanske var ættenamni. Ei ætt med store greinir kom inn på fleire gardar, flutte eller kom på rek i husmannsplassar. Eg valde å gjeva ætti eit namn, helst eit gardsnamn. Men der upphavet kunne vera uvisst eller ikkje blei knytt til gardsnamn, har eg bruka namnet åt den fyrste kjende i ætti til ættenamn.

Ættine her er uppsette i listeform. Etter eg hadde sett på ymse system, og ættbøker der systemi var bruka, var eg noko rådvill. Ei ættbok for folk som brukar riva og stoppenåli, øks og spade meir enn pennen, må ikkje ha mange tal og bokstavar i systemet. Ei ættbok burde ogso vera bruklig i folkeskulen som ei handbok i heimstadlære, der borni fekk noko greie på fedrane sine og gardar og plassar dei hadde butt på. Likeins makeskifte millom ættene.

Ættetavlur i listeform, kunne førast so mangleis, men helst er desse måtane nytta: Innrykningsmåten, ætti førd generasjonsvis, den tabellariske formi. (Sjå Cato Krag Ronne: Ættegransking). Den formi eg hev nytta, kan vel seiast vera ei blanding av desse tri forenkla.

Fyrste ættled: I. Faren. Borni, førde på ætt og løypenr. t. d. 1-5.
Andre ættledd: II. Eldste sonen hans, borni førde på ætt og løypenr. 6-12. Døttane bli førde ivi til ætti av ektemaken. Døme Hoslebergætti L. nr. 13.

13. Sigrid f. 1764 (f) 1796 Knut Torsteinsson Midtbøen. (Tormod 9) Sigrid vert her flut ivi i Tormodsætti slik:

9. Knut f.1773 d.18 ~ 1796 Sigrid Talleivsdotter (Hosleberg 13) f. 1764 d. Borgejorde 1841.

Var ektemaken innflutt og framand i heradet, er ætti etter han sera ut som eigi ætt.

Var det fleire søner i syskinlaget, var det tvo måtar å velja millom:
a. Vassrett (parallell)føring som i systemet med ætti førd generasjonsvis. Fyrst eldste sonen med ektemake og born, deretter nesteldste, tredje o.s.v. alle med same romertal og borni på løypenr.
b. Loddrettføring. Denne er nytta der ætti er stor med mange l.nr. Eldste son bli sera ut med si ættgrein den nesteldste, tredje, o.s.v. I store ætter er det lettare for folk å kjenne seg att og få ivisyn på denne måten.

Så langt hadde Torjus Loupedalen komi i eit kladdeutkast til fyriord.

Ættesoga slik som ho her vert gjevi ut, er fullt og heilt utarbeidd og skrivi av Torjus Loupedalen. Han fekk di verre ikkje tid til siste finpussen av manuskriptet sitt. Det vil difor truleg finnast ting serleg frå nyare tid, som han hadde komi til å retta om han hadde vori liv lage. For oss i Bygdesogenemnda var det rådlaust å leita etter mogelege småfeil.

Det er i djup takksemd til Torjus Loupedalen for det store og dugande arbeid han har lagt ned for Bygdesoga at vi noe sender Ættesoga han skreiv, ut til bygdefolket.

Til slutt tyding av nokre avstyttingar som er nytta:
e - enkje. em. - enkjemann. l.lem - legdslem. ~ - gift med. d. - død. f.lem. - fattiglem. sk. - skatt. t.g. - tenestgut. - t.gj. - tenestgjente. : - er nytta ved avstytting av ord t. d.: s: - son, u: - under og fl. Når mannen (eller kona) er gift oppatt og det bli born frå to (eller fl.) ekteskap, er namnet på s i s t e barnet i kvart ekteskap trykt med k u r s i v.