Lunde herad med Flaabygd – bind 2 Lundesoga |
|
Forfatter(e) | Olav Stranna |
ISBN | –– |
Ant. sider | 767 |
Innb. | Innb. |
Format | |
Forlag | Erik St. Nilssen |
Utg.år | 1925 |
Språk | Bokmål |
Lagerstatus | – | Tilgjengelighet | Bla i boka på Nasjonalbiblioteket |
Lunde herad med Flaabygd – bind 2
BokinfoInnholdsfortegnelseForord
Innhold | Sidetall |
---|---|
Fortids bosetning i Lunde (av Helge Gjessing) | 1 |
- Hellemalingen på Rønningen | 6 |
- Bronsealderen | 16 |
- Jernalderen | 19 |
Nokre gamle brev fraa Lunde (ved Sigurd Kolsrud) | 39 |
- Tillegg: Nokre andre brev som vedkjem Lundesoga | 63 |
Økonomisk tilstand og framvokster | 74 |
- Koss bygda saag ut i eldre tid | 77 |
- Jordeigedomstilhøva | 90 |
- Meir um livsvilkaar og eigedomstilhøve serleg i 1700-talet | 93 |
- Midelen aat nokre av bødnene i eldre tid | 98 |
- Næringsvegar | 100 |
- 1. Jordbruket | 100 |
--- «Dei haarde aara» | 108 |
--- Kring 1814 | 112 |
--- Arbeidstilhøva i 1820-aara | 113 |
--- Jordbruket vidare framover | 116 |
--- Bygdemagasina | 120 |
--- Jordbruket baukar framover | 123 |
- 2. Krøturstellet | 137 |
- 3. Skogsdrifta og timberflotinga | 150 |
--- Kolmilur og kolbrenning | 156 |
--- Framførsla av timberet | 158 |
Folkeupplæringa og skulen | 176 |
- Fraa 1739-1814 | 186 |
- Fraa 1814-1860 | 200 |
- Lunde fær eigen klokkar og fast skule | 212 |
- Fraa 1860-1889 framover | 214 |
- «Sokneprest Karl Houens legat» | 232 |
- I Flaabygd | 244 |
- Flaabygd skipar fast skule | 248 |
- Fraa 1860-1889 framover | 251 |
- Leselag og folkeboksamlingar | 257 |
- «Flaabygd læseselskab» | 259 |
Kyrkjune | 263 |
- 1. Den gamle Lundekyrkja | 263 |
--- Gamlekyrkja blir for trong | 275 |
- 2. Den nye kyrkja | 276 |
- 3. Flaabygdkyrkja | 281 |
- 4. kapellet i Landsmarka | 286 |
Kristeleg lære og liv | 292 |
- Det kristelege ungdomslaget | 324 |
- Tri livssogur | 328 |
--- 1. Ein djuptenket og kunnskapsrik Haugianer | 328 |
--- 2. Ei kvinne «av den høgste kristelege adel» | 333 |
--- 3. Trufast kristelegt arbeidsliv | 342 |
- Tillegg: «Den jarlsbergske frimenighed» | 350 |
Fatigstellet | 357 |
- Fatigstellet i Flaabygd | 372 |
Bondeliv | 381 |
- Arbeid og skikkar | 381 |
- Meir um skikkar | 407 |
Hus og husbunad | 439 |
Livemaaten og matstellet | 465 |
Klædebunad | 471 |
Sogur (etter rettsbøker og gamle brev) | 484 |
Segner og sogur | 518 |
For fridom og fedraland | 568 |
For uppattreising av det norske skriftmaalet | 590 |
Politisk upplysning og samskipnad | 596 |
Skyttarlag og idrott | 609 |
- Lunde frilynde ungdomslag | 618 |
Bygdestyringa | 623 |
- Lensmenner | 638 |
Helsetilstand og lækjarar | 644 |
For ædrugskap | 651 |
Songarar og songarlag | 663 |
- Spelemenner | 671 |
Handelsmenner | 675 |
Sparebankane | 680 |
Nokre personsogur | 685 |
Vegar og samferdsel | 710 |
- 1. Fraa Nome til Strengen | 712 |
--- Strengen og gangspelet der | 715 |
--- Ulefoss - Strengenvegen blir bygd | 719 |
--- Dampbaaten «St. Olaf» | 721 |
--- Lundefaret, ferjestad, gjestgjevarstad og skjusstasjon | 725 |
- 2. Vegen fraa Nes i Flaabygd til Holte i Nesherad | 735 |
- 3. Vegen fraa Lundekyrkja gjenom Nordbygda | 737 |
- 4. Vegane i Landsmarka | 739 |
- 5. Mindre vegar | 740 |
--- Bandak-Nordsjaakanalen | 741 |
Poststellet | 747 |
Kvernar og sagbruk | 751 |
Teglverk og leirtyverk | 756 |
Skyld, skatt, mynt | 757 |
Rettingar og tillegg | 760 |
Innhaldsliste | 765 |
Fyreord
Dette bokarbeidet er nærmast for bygdefolket. Eg vonar dei vil finne ikkje so lite av varande verd. Eg bed um orsaking for mauglege mistak og lyte. Tilvisningane her i II bandet til I b. er serleg for aa vise kvarhelst i ættene dei personar høyrer heime som blir fortalt noko um. For utanbygdes som ikkje ættar fraa Lunde, har dette truleg lita interesse. I b. er no so lenge aa faa hjaa bokhandlar Erik St. Nilssen, Skien for 10 kr. boka + porto; dette bandet inneheld gardesogur og ættetavlur. For ættetavlune er bruka same framstellingsmaaten som eg saag var bruka for «stamtavler» til ei av dei større norske embetsmannsættene. Forf. av desse «stamtavler» skriv m.a.: «Den vanlege plan for genealogier - har jeg ikke fulgt da den synes mig temmelig sindsforvirrende». Um den maaten denne forf. brukar, segjer ein bokmeldar raakande at det er aa kartleggje ættene. Dei av bygdefolket som har granska ættetavlune i I b. , og som eg har tala med um det, har sagt at dei har faatt eit greidt og lett oversjaalegt utsyn oer ættene, og dette var nettupp eit av fyremaala med dei. Formannen i «Landslaget for bygde - og byhistorie», prof. O. A. Johnsen, saag gjenom manuskriptet til I b.; han skriv m. a.: «Gaardshistorien er usædvanlig fyldig og dertil læselig, og en slik samling av fuldstændige ættetavler for et mindre distrikt er det i vor bygdehistoriske literatur ikke let at finde maken til».
Um kjeldune til dette arbeidet, umfram dei som er nemnde her i boka, viser eg til fyreordet i I b., likeins um maalføringa. Under arbeidet har eg møtt stor godhug og hjelp. Eg nemner fyrst avlidne dr. Helge Gjessing som tok paa seg aa skrive den verdfulle forhistoriske bolken um Lunde, og som ogsaa gav god studnad elles. Prof. Sigurd Kolsrud leita fram dei gamle skinnbreva fraa Lunde, umskreiv dei og sette merknader til. Prof. Oluf Kolsrud studde paa fleire maatar, og riksantikvar Harry Fett laante boka klichear til bolken um gl. Lundekyrkja. Fraa prof. H. Koht og kand. G. Wessel har eg ogso faatt hjelp. Desse segjer eg hjarteleg takk, sameleis vaar gode ven fraa I b., lærar G. 0. Nordbø; dette gjeld likeins kartteiknar T. Landtvedt, redaktør H. Østerholt, jordbruk lærar O. Mæland postmeister O. Thelle, lærar Nils Hegna og A. G. Sundbø; dei to siste har gjeve mange og gode upplysningar serleg um Flaabygd; Sundbø har gjort mykje for aa skaffe tilfang til Lundesoga og gjeve verdfull hjelp elles og.
Dei mange andre utan - og innanbygdes som paa ymse maatar har studd arbeidet, segjer eg ogso hjarteleg takk. Innanbygds har daa serleg Lune heradstyre med ordf. Olav Ajer i brodden, Lunde sparebank (forstanderskapet), Flaabygd soknestyre og Lunde maallag vist ei interesse for arbeidet og ein offervilje som meir enn noko anna har gjort at Lundesoga er komen og kan leggjast fram i ein tidhøveleg og fin bunad og til ein so billig pris (umlag 3 kr. under den verkelege kostnaden og utan at noko er medrekna for arbeidet). Det er nemleg heradstyret som har stellt seg for utgjevinga av baae banda, og banken, Flb. soknest. og maallaget har betala klicheane m.m. - nære 3 000 kr. -, det allermeste sparebanken. K. Templen har ofra ikkje lite til fotografering for buka. Og avdi alt dette er gaavur, er det ikkje medrekna i bokprisen.
Aa faa eit kart over bygda med i boka lykkast ikkje; kartteiknaren svara at her ikkje no finst brukande tilfang til eit sovore arbeid.
For dei upplysningar til boka som er tekne med um Lundeheringar i Amerika, er eg mykje takksam. Eg vonar at Telemarkingar derover, serleg sambygdingar og dei som ættar fraa Lunde vil finna eit og anna i boka aa glede seg over, og eg ynskjer at Lundesoga maa bli som ei kjær helsing til dei fraa heimbygda og hjelpe til aa knyte sambandet fastare millom dei og fedralandet.
Lunde, 10. mars 1925
0. S.